علیرضا توکلی؛ حسین بابازاده؛ فریبرز عباسی؛ حسین صدقی
چکیده
تغییرات مکانی و زمانی نفوذ، مدیریت سیستمهای آبیاری سطحی و به ویژه آبیاری جویچهای را پر هزینه، زمانبر و پیچیده میسازد. در آبیاری جویچهای، پارامترهای نفوذ برای دبیهای ورودی متفاوت، شکل هندسی جویچه و مقدار آب خاک، متغیر هستند و از اینرو ارائةرابطهای کلی برای نفوذ دشوار است. یکی از روشهای مناسب برای تعیین ...
بیشتر
تغییرات مکانی و زمانی نفوذ، مدیریت سیستمهای آبیاری سطحی و به ویژه آبیاری جویچهای را پر هزینه، زمانبر و پیچیده میسازد. در آبیاری جویچهای، پارامترهای نفوذ برای دبیهای ورودی متفاوت، شکل هندسی جویچه و مقدار آب خاک، متغیر هستند و از اینرو ارائةرابطهای کلی برای نفوذ دشوار است. یکی از روشهای مناسب برای تعیین رابطۀ کلی نفوذ، استفاده از مقیاس‌سازی است. در این مقاله نشان داده شده که به کمک آنالیز ابعادی و با استفاده از دادههای 12 آزمایش آبیاری جویچهای متفاوت که هر یک 15 نوبت تکرار شده است، رابطهای برای مقیاس‌سازی مشخصههای نفوذ آّب در خاک به دست آمده است. مقادیر R2و RMSE برای واسنجی رابطۀ پیشنهادی به ترتیب برابر 984/0 و 0199/0 محاسبه شد. علاوه بر این، پس از راست آزمایی رابطه استخراجی، مقدار بالای ضریب R2 (98/0>) و مقدار اندک آماره RMSE (01/0<) نشان از دقت مناسب مدل دارد. مقایسة این رابطه با روابط ارائه شده در پژوهشهای گذشته، به دو دلیل برتری رابطۀ حاضر را نشان میدهد: 1) نیاز به دادههای ورودی کمتر (دبی ورودی، عمق آب در جویچه، زمان آبیاری و زمان پیشروی)، و2) اندازهگیری آسانتر دادههای ورودی.
نادر سلامتی؛ فریبرز عباسی؛ معصومه دلبری؛ علی شینی دشتگل؛ پیمان افراسیاب
چکیده
در این تحقیق به بررسی تأثیرات کودآبیاری بر یکنواختی توزیع آب و نیتروژن در آبیاری جویچهای نیشکر از طریق مقایسه دو روش اندازهگیری مزرعهای و مدل عباسی و همکاران پرداخته شده است. آزمایشی در مقیاس بزرگ به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در یک قطعه 25 هکتاری از مزارع کشت جدید (پلانت) در اراضی ...
بیشتر
در این تحقیق به بررسی تأثیرات کودآبیاری بر یکنواختی توزیع آب و نیتروژن در آبیاری جویچهای نیشکر از طریق مقایسه دو روش اندازهگیری مزرعهای و مدل عباسی و همکاران پرداخته شده است. آزمایشی در مقیاس بزرگ به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در یک قطعه 25 هکتاری از مزارع کشت جدید (پلانت) در اراضی کشت و صنعت نیشکر دهخدا از اسفند سال 1391 تا مهرماه 1392 اجرا شد. فاکتور اصلی تقسیطهای کودی است که در سه سطح (دو تقسیطی، سه تقسیطی و چهار تقسیطی) و فاکتور فرعی سطوح کود مصرفی است که در سه سطح (100، 80 و 60 درصد کود مورد نیاز به ترتیب معادل 350، 280 و 210 کیلوگرم کود اوره) اعمال شد. ضرایب معادله کوستیاکف با استفاده از مدل بیلان حجمی استخراج شد. از مدل کودآبیاری عباسی و همکاران برای شبیهسازی جریان آب و انتقال نیترات در خاک استفاده شد. گسترة زمان تزریق کود از 30 درصد انتهایی مدت زمان آبیاری تا 60 درصد مدت زمان آبیاری را به خود اختصاص داد. مدیریت صحیح مقدار دبی ورودی و تزریق کود در زمانهای مناسب موجب افزایش ضریب یکنواختی توزیع آب و کود شد. مقدار نمایة آماری E در تمام تیمارهای کودآبیاری بزرگتر از 990/0 به دست آمد که نشان از کارایی بالای مدل در پیشبینی مدت زمانهای پیشروی و پسروی دارد. مقایسة میانگین مدت زمان پیشروی و پسروی اندازهگیری شده با مدت زمان پیشروی و پسروی استخراجی از مدل در تمامی تیمارهای کودآبیاری، با آزمون تی (T-test) نشان داد که آمارة T کمتر از مقدار 447/2 (T بحرانی) است که نشاندهنده کارایی بالای مدل عباسی و همکاران است. همچنین، نتایج آزمون T در مورد مقایسة میانگین دبی ورودی و ضرایب یکنواختی آب و کود حاکی از بیشتر بودن مقادیر آمارة T از 305/2 (T بحرانی) است که تأثیر معنیدار میزان دبی در نوسانات ضرایب یکنواختی آب و کود را نشان میدهد مدل عباسی و همکاران قادر است تا با توجه به شرایط مختلف مزرعه و با تعریف ضرایب نفوذ برای مدل و تغییر شیب، افزایش یا کاهش میزان دبی و تغییر طول جویچه، شرایط بهینه را برای افزایش کارایی مصرف آب و یکنواختی توزیع کود فراهم آورد. در نوبتهای آبیاری و تقسیطهای انتهایی، انطباق مقادیر هر دو روش مورد مقایسه در این تحقیق بیشتر است به طوری که در تیمار 4 تقسیطی و 60 درصد سطح کودی در آبیاری یازدهم و تیمار 3 تقسیطی و 100 درصد سطح کودی در آبیاری دهم، اختلاف مقدار آب نفوذ یافته در دو روش به 2 میلیمتر کاهش یافت و در هر دوی این تیمارها مقادیر ضرایب یکنواختی توزیع کود حتی از آب بیشتر بود و به بیش از 90 درصد رسید.
مژده خلیلی؛ مهدی اکبری؛ ابوطالب هزارجریبی؛ مهدی ذاکری‌نیا؛ فریبرز عباسی
چکیده
کاهش چشمگیر کمیت و کیفیت منابع آب در دسترس، بشر را وا میدارد تا آب را به شکلی درستتر مصرف کند. سیستمهای نوین آبیاری مانند آبیاری زیرسطحی، از راههایی هستند که باعث افزایش بازده و کارایی مصرف آب میشوند. در این روشهای آبیاری، با توزیع آب در داخل نیمرخ خاک، سطح خاک خشک باقی میماند و تبخیر کاهش مییابد. ...
بیشتر
کاهش چشمگیر کمیت و کیفیت منابع آب در دسترس، بشر را وا میدارد تا آب را به شکلی درستتر مصرف کند. سیستمهای نوین آبیاری مانند آبیاری زیرسطحی، از راههایی هستند که باعث افزایش بازده و کارایی مصرف آب میشوند. در این روشهای آبیاری، با توزیع آب در داخل نیمرخ خاک، سطح خاک خشک باقی میماند و تبخیر کاهش مییابد. در طراحی آبیاری قطرهای زیرسطحی، شکل و ابعاد پیاز رطوبتی عامل اصلی در تعیین عمق نصب لولههای قطرهچکاندار و فاصلۀ قطرهچکانها از یکدیگر است و به این منظور مدلهای زیادی ارائه شده که با داشتن مشخصات هیدرولیکی خاک، دبی خروجی و حجم آب خارج شده، میتوانند تخمین قابل قبولی از شکل پیاز رطوبتی ارائه دهند. در این تحقیق، برای برآورد پیاز رطوبتی از روش آنالیز ابعادی، به‌دلیل ساده بودن و نیز کم بودن تعداد پارامترهای موردنیاز، به‌عنوان مدل تجربی و مدل عددی HYDRUS-2D استفاده شد. مقادیر اندازهگیری شده، شکل پیاز رطوبتی در سیستم آبیاری قطرهای زیرسطحی (شامل عمق خیس شده در پایین قطرهچکان، عمق خیس شده در بالای قطرهچکان و عرض خیس شده) در یک خاک لومی با عمق نصب 40 سانتیمتر زیر سطح خاک با دبی 5/3 لیتر در ساعت با نتایج هر دو مدل مقایسه شد. ضریب تبیین بالای بین 88/0 تا 97/0 برای مدل HYDRUS-2D و 94/0 تا 98/0 برای مدل تجربی به‌دست آمد که دقت هر دو مدل را در تعیین ابعاد پیاز رطوبتی در آبیاری قطرهای زیرسطحی نشان میدهد.
